مستندسازی فرآیند تولید گندم در استان گلستان

مستندسازی فرآیند تولید در کشاورزی شامل تهیه کلیه اطلاعات و فعالیت­­هایی است که سیر تولید یک محصول از مرحله تهیه بستر بذر تا برداشت را نشان می­دهد. با انجام فرآیند مستندسازی می­توان کلیه نقاط ضعف و قوت فرآیند تولید محصول را شناسایی نمود و تحقیقات بیشتری را برای بهبود روند تولید و افزایش عملکرد محصول پی ریزی نمود. به این منظور در این پژوهش حاضر کلیه عملیات­های مدیریتی انجام شده از مرحله تهیه بستر بذر تا برداشت محصول گندم در مزارع مورد مطالعه در استان گلستان از طریق مطالعات میدانی ثبت شدند. در این بررسی­ها شیوه انجام هر عملیات مدیریتی در مزارع در هریک از مراحل تهیه بستر بذر، کاشت، داشت و برداشت و همچنین نسبتی از کشاورزان که از شیوه های مختلف هر یک از این عملیات مدیریتی استفاده کرده بودند از طریق توزیع فراوانی مطلق و تجمعی مشخص شدند. نتایج نشان داد بیشترین محصولی که قبل از کشت گندم کشت شد، سویا بود. 80 درصد از تولیدکنندگان گندم از گاوآهن برگردان­دار به عنوان خاک­ورز اولیه استفاده کردند. همچنین بیشترین نوع ادوات کشت در تولید گندم، خطی­کار (29 درصد) و عمیق­کار (35 درصد) بود. استفاده از ادوات کمبینات و خطی­کار کمترین میزان مصرف بذر (به ترتیب 181 و 192 کیلوگرم در هکتار) و استفاده از بذرپاش سانتریفیوژ و روش دست­پاش بیشترین میزان مصرف بذر گندم (به ترتیب 209 و 228 کیلوگرم در هکتار) را در پی داشت. لاین N80-19 و رقم کوهدشت، بیشترین نوع رقم استفاده شده در کشت گندم بودند. کودهای پایه مصرفی قبل از کاشت در مزارع مورد مطالعه شامل کود اوره، دی­­آمونیوم­فسفات، سوپرفسفات­تریپل، گوگرد، گوگرد بنتونیت­دار، سولفات پتاسیم وکود کامل ( (NPKبودند. در کشت گندم، استفاده از سم­پاش بوم با­ از فراوانی بیشتری برخوردار بود که عمدتاً برای کنترل علف­های هرز صورت گرفت. از نظر زمانی آبیاری اول از نیمه دوم اسفند تا نیمه اول فروردین ماه و آبیاری دوم و سوم به ترتیب در نیمه دوم فروردین ماه و نیمه اول اردیبهشت ماه انجام شد. در این بررسی به طور متوسط کشاورزان 51/1 بار مزارع خود را آبیاری نمودند. برداشت گندم از اواسط خرداد تا اواخر آن انجام گرفت. به طور میانگین عملکرد دانه و کاه در کشت گندم ترتیب 21/0±00/3418 و 23/0±86/4177  کیلوگرم در هکتار ثبت شد.